با توجه به آغاز رسمی دوران بازسازی در سوریه، کارشناسان بین المللی انتظار دارند که عالوه بر بازیگران قدرتمند در عرصه سور یه، حتی کشورهای حامی جنگ در سوریه نیز به جمع سرمای ه گذاران بازسازی در سوریه خواهند پی وست. این موضوع را می توان از سرمایه گذاری پرسود قطری ها در سوریه و آغاز رایزنی ها برای گشایش کنسولگر ی امارات متحده در دمشق نیز نتی جه گرفت

شرایط سرمایه گذاری در سوریه

در ابتدا به قوانین، ویژگی ها و شرایط سرمایه گذاری در سوریه پرداخته می شود.

قانون سرمایه گذاری

این قانون در خصوص سرمایه گذاری شهروندان سوری و اتباع کشورهای خارجی در چارچوب طرح های توسعه اقتصادی و اجتماعی و سیاسی کشور قابل اجراست. احکام این قانون که به تأیید شورا ی سرمایه گذاری سوریه رسیده، در زمینه های زیر قابل اجراست:
– طرح های کشاورزی )گیاهی ی ا دامی( از جمله طرح های ساخت تولیدات کشاورزی – طرح های صنعتی بخش های خصوصی و مشترک )اشتراک بخش خصوصی و دولتی( – طرح های حمل و نقل
– طرح هایی که با تصمی م شورا مشمول این قانون می گردد.
جهت اعالم موافقت با طرح های مذکور، موارد زیر باید لحاظ گردد:
– طرح باید در راستای اهداف برنامه توسعه کشور باشد ؛
– طرح حتی المکان از منابع داخلی قابل دسترس در اقتصاد ملی استفاده کند ؛
– در افزایش درآمد مل ی و فرصتهای شغلی سهیم باشد ؛
– موجب افزایش صادرات و سامان بخشیدن به واردات گردد؛
– از ماش ین آالت و فناوری نوی ن و متناسب با نیازهای اقتصاد ملی استفاده کند .
بر اساس این قانون ارزش اقال م ثابتی که قرار است در طرح مورد استفاده قرار گی رد از قب یل )ماش ین آالت، ابزار، تجهیزات، دستگاهها، خودروهای ویژه طرح و سایر وسایل تولید ی که منحصراً برا ی طرح از خارج خریدار ی شده است( نباید از 10 میلیون لیر سور ی )معادل 8000 دالر( کمتر باشد . این رقم توسط شورای وزیران قابل اصالح است.
طبق ماده 11 این قانون، طرح هایی که مجوز احداث دریافت می نمایند، حق وارد کردن اق الم ذیل را خواهند داشت:
– تمام نیازمند یهای طرح به ماش ین آالت و دستگاه ها و تجهیزات و خودروهای مورد نیاز و اتوبوس و مینی بوس و سایر اقالم الزم برای اجرا یا توسعه یا مدرنیزه کردن طرح
– خودروهای سرویس دهی س یاحتی
– مصالح و اقال م الزم برای راه اندازی طرح
سرمایه گذار م ی تواند برای طرح خود، مطابق مقررات معمول از بانک های کشور پول رایج محل ی استقراض کند . سرمایه گذاران کشورهای خارجی مجازند پنج سال پس از پایان یافتن مدت سرمایه گذاری در طرح، ارزش خالص سهم خود را به صورت ارز و براساس ارزش فعلی طرح در تاریخ انصراف و مطابق دستورالعملهای اجرایی شورا در این خصوص به خارج عودت دهند .
سود و بهره ای که عاید سرمایه خارجی سرمایه گذار می گردد، همه ساله طبق احکام ای ن قانون قابل ارسال به خارج است. سرمایه گذاران اتباع کشورهای خارجی، م ی توانند دارایی های سرمایه گذاری شده خود در طرح های تصو یب شده را نزد موسسه عربی تضمین سرمایه گذاری یا هر موسسه دیگر بیمه نماید .
این قانون مصوب شورای سرمایهگذاری سوریه است که در ادامه به بررسی این شورا پرداخته می شود.
البته قانون سرمایه گذاری در کشور سوریه طی ماه های ابتدایی سال 2021 تغییر یافته است. متن قانون جدید سرمایهگذاری کشور سوریه در پیوست پ: قانون جدید سرمایه گذاری در سوریه، به طور کامل آورده شده است.
2-1-2 -شورای سرمایه گذاری
شورای سرمایه گذاری سوریه به عنوان گامی در چارچوب توسعه و بهبود وضعیت سرمایه گذاری در سوریه ایجاد شده است. یکی از مهمترین اهداف این هیئت اجرای سیاستهای سرمایهگذاری ملی و توسعه فضای سرمایهگذاری از راههای زیر است:
– سادهسازی رویه ها برای سرمایه گذاران از طریق خدمات پنجره واحد )النافذة الواحدة( – تهیه نقشه سرمایه گذاری طرح های اولویت دار ملی با هماهنگی مقامات ذی ربط
– مشارکت در ایجاد فرصتهای سرمایهگذاری جدید و معرفی آنها به سرمایه گذاران با هماهنگی مقامات ذی ربط
– ارائه مشاوره، داده و اطالعات الزم به سرمایه گذاران
– پیگیری اجرای پروژه های سرمایه گذاری و رفع موانع احتمالی
– ارتقای فضای سرمایه گذاری و جذب سرمایه گذار داخلی و خارجی از طریق ابزارهای مختلف تبلیغاتی از جمله سمینارها، همایش ها، کارگاه های آموزشی، نمایشگاهها، بازدیدها و جلسات.
شورای سرمایه گذاری سوریه طبق مصوبه شماره 9 سال 2007 میالدی تشکیل شد . این هیئت شخصیت حقوقی مستقلی دارد و از نظر مالی و اداری نیز از استقالل برخوردار است و زیر نظر نخستوزیر فعالیت می کند . قانون تشکیل این هیئت در سالهای 2012 و 2013 نیز مورد اصالح واقع شد .
این هیئت مرجع سیاستگذاری جهت ارتقای سرمایه گذاری در سوریه است و به نحوی بازوی اجرایی دولت جهت فعالکردن نقش سرمایه گذاری در فرایند توسعه به طور عام و پیاده سازی سیاستهای سرمایه گذاری به طور خاص است.
2-1-3 -پنجره واحد شورای سرمایهگذاری
پنجره واحد محلی برای تهیه سازوکارِ سهولت و کاهش زمان و هزینه سرمایه گذاری در سوریه است که وزارت خانههای مرتبط در آن دارای نماینده است. نمایندگان وزارت خانهها وظیفه دارند که با تهیه راهنمای سرمایهگذاری )شامل کلیه قوانین مربوطه، دستورالعملها و بخشنامه ها و…( مراحل اداری سرمایه گذاری را به حداقل برسانند . همچنین نماینده وزارت خانه نسبت به ارائه خدمات و پاسخگویی در زمینه آماده سازی عملیاتی طرح ها و پروژه ها مسئول است. تهیه شیوه همکاری مشترک وزارت خانه ها و همچنین همکاری وزارت خانهها با نهادهای عمومی و حاکمیتی در طرح های سرمایه گذاری مشترک و طرح های کالن ملی نیز در پنجره واحد صورت می گیرد.